روستای قلات شیراز کجاست؟ چرا تا به این اندازه روستای زیبای قلات در استان فارس، میان گردشگران خارجی هوادار دارد؟ آیا گردشگران ایرانی و خارجی صرفا برای مشاهده طبیعت زیبای این روستا به آنجا می روند یا علاقه مند به تاریخچه روستای قلات هستند؟ اگر دارید کوله بارتان را برای سفر به شیراز می بندید یا الان در شیراز هستید و دنبال اماکن توریستی این شهر می گردید، اکیدا توصیه می کنیم تا انتهای این مقاله با زیمگ همراه شوید و خودتان را از این نعمت خدادادی محروم نکنید!
روستای قلات هر دو فاکتور را با هم دارد!
مردم معمولا یا به خاطر آب و هوای خوب روستا و داشتن چشمه و رودخانه به روستاها علاقه مند می شوند، یا به خاطر تاریخی بودن بافت روستا و داشتن قلعه ها و آثار باستانی. اما ماجرای روستای قلات شیراز متفاوت است. گردش در روستای قلات فارس هم طبیعت گردی محسوب می شود، اما بازدید میراث فرهنگی و آثار باستانی. روستای تاریخی قلات هر دو تا فاکتور لازم برای جذاب شدن یک روستا را با هم دارد. دقیقا به همین علت است که برخی به این روستا لقب جواهر سبز داده اند.
نام روستای قلات در فهرست میراث فرهنگی ایران
روستای قلات شیراز یکی از روستاهای ییلاقی استان فارس است که تقریبا در فاصله سی و شش کیلومتری شمال غرب شیراز واقع شده است. از فاصله 2-3 کیلومتری که به منظره این روستا نگاه کنید، به طور کامل می توانید پلکانی بودن خانه های این روستای زیبا را تماشا کنید. در ایران چندین روستا با بافت پلکانی وجود دارد که یکی از معروف ترین آن ها روستای قلات شهر شیراز است. در این نوع بافت روستایی، خانه ها در دامنه کوه ساخته می شود و سقف خانه پایینی، در واقع حیاط خانه طبقه بالا محسوب می شود. نام روستای قلات با عنوان روستای تاریخی طبیعی، در لیست میراث فرهنگی کشور ثبت و ضبط شده است.
نام روستای قلات از کجا ریشه می گیرد؟
روستای قلات فارس، نام خود را از کوهی که در جوار آن است وام گرفته است. در واقع روستای زیبای قلات در نزدیکی کوه قلات ایجاد شده و این کوه مانند دژ بزرگی پشت این روستا در برگرفته است و به سختی می توان از جنوب وارد این روستا شد. تنها راه ورود به روستا، داخل شدن به روستا از مقابل و از طرف شمال است. نام دیگر کوه قلات، کوه سرخ است. علاوه بر کوه، رودخانه نسبتا بزرگی نیز به نام قره آغاج از کوه تاسک مبدا گرفته، تا پایین روستا ادامه دارد و زمین های این روستا را سیراب می کند.
به دلیل وجود همین رودخانه است که هزاران درخت در این منطقه رشد کرده است. پوشش گیاهی عالی این منطقه علاوه بر آنکه زیبایی منظره این روستا را دو چندان کرده، زیستگاه امنی نیز برای انواع گونه های پرندگان به وجود آورده است. اگر از شلوغی شهر و صدای بوق خسته شده اید، پیشنهاد می کنیم چند روزی به خودتان مرخصی بدهید و به روستای قلات شیراز سری بزنید و از شنیدن موسیقی زیبای آوای گونه های مختلف پرندگان این منطقه لذت ببرید و آرامش بگیرید.
بافت قدیمی روستای قلات، مقصد اصلی گردشگران اروپایی
بافت قدیمی روستای قلات با اینکه تا حدودی توسط اهالی ترک شده و خالی از سکنه است، اما هنوز حفظ شده و گردشگران متعددی را از کشورهای اروپایی نظیر آلمان، فرانسه و روسیه به این روستا کشانده است. از جاده آسفالت که به سمت روستای قلات می روید، ابتدا با بافت جدید این روستا مواجه می شوید. مهمانسراها، رستوران ها، سفره خانه ها و ... در قسمت شمالی روستا قرار دارد.
هر چه بیشتر مسیر را بپیمایید و به درون روستا بروید، کم کم بافت جدید به بافت قدیم تبدیل می شود و این روستا، اصالتش را به نمایش می گذارد. قابل ذکر است برای ورود به بافت قدیمی روستای قلات شیراز با ماشین، باید ورودی بپردازید. طبق آخرین اطلاعاتی که از سوی کاربران سایت زیمگ به دست ما رسیده، ورودی هر خودرو 15.000 تومان است. البته اگر قصد پیاده روی در بافت روستا را داشته باشید، هزینه ای از شما دریافت نمی شود و این 15000 هزارتومان صرفا برای هزینه های نگهداری راه و پارکینگ می باشد.
چه علاقه مند به طبیعت باشید، چه علاقه مند به اماکن فرهنگی و تاریخی، روستای قلات در فارس مقصد بسیار مناسبی برای سفر شماست. در این روستا خیابانی وجود دارد به نام خیابان قزل ارسلان. خیابان قزل ارسلان همان خیابانی است که شما را تا خانه های پلکانی این روستا هدایت می کند.
تقلید روستای قلات شیراز از معماری روستای ماسوله گیلان صحت ندارد!
خانه های پلکانی روستای قلات شیراز، غالبا از کاه گل و سنگ و چوب ساخته شده اند و در آن از سیمان و آهن و آجر استفاده نشده است. برخی می گویند معماری روستای زیبای قلات از معماری روستای ماسوله گیلان تقلید کرده و پلکانی بودن خانه ها، ابداع روستاییان قلات نیست. قطعا این ادعا اشتباه است. قدمت بسیار زیاد این روستا و فاصله زیاد بین ماسوله تا قلات، احتمال درستی این ادعا را به صفر می رساند.
منابع گیاهان دارویی در دل روستای قلات فارس
وجود رودخانه قره آغاج پوشش گیاهی مناسبی در این منطقه به وجود آورده و گیاهان دارویی زیادی در این منطقه به صورت طبیعی و خود رو می روید. از جمله این گیاهان طبیعی دارویی می توان به گل ختمی، پرسیاوشان، ریواس، آویشن و ... اشاره کرد.
یکی از دلایلی سالانه هزاران گردشگر را به این منطقه می کشاند، وجود این گیاهان دارویی است که به صورت وحشی و طبیعی از دل طبیعت روییده اند. با توجه به گسترش صنعت توریسم در روستای قلات شیراز، چند سالی است امکانات رفاهی این منطقه افزایش پیدا کرده است. در حال حاضر امکاناتی نظیر سرویس بهداشتی عمومی، رستوران، نانوایی، درمانگاه پزشکی، ایستگاه پرستاری، پارکینک و مسجد در این مجموعه وجود دارد و تقریبا عمده نیازهای اساسی گردشگران را رفع کرده است.
تاریخچه روستای قلات شیراز با 5000 سال قدمت!
درختان کهن سال و تنومند روستای قلات نشان می دهد این روستا حداقل چند هزار سال عمر دارد. این روستا در عصرهای دور یکی از تفرجگاه های پادشاهان و حاکمان ایالتی ایران بوده که در وقت ییلاق برای تفریح به قلات می آمده اند. در منابع ادبی و تاریخی نام این روستا «کلات» ذکر شده که به تدریج تبدیل به «قلات» شده است. برخی منابع تاریخی حکایت از آن دارند که عمر این روستا بیش از پنج هزار سال است. اینکه قدمت این روستا به پیش از اسلام می رسد، صحیح است اما ادعای عمر 5000 ساله روستای قلات شیراز، بنظر صحیح نمی رسد.
روستای قلات دژ مستحکم اتابک قزل ارسلان
از آنجا که دور تا دور روستای قلات استان فارس، با کوهستان محاصره شده و از سویی این روستا هم آب دارد، هم گیاه و میوه دارد، در گذشته ها یک قلعه نظامی تمام عیار محسوب می شده است. قلعه قزل ارسلان یکی از قلعه های تاریخی این منطقه است که توسط اتابک عثمان قزل ارسلان در این منطقه احداث شد. قزل ارسلان یکی از حاکمان ترک تبار در دوران اتبکان فارس بود. قلعه قزل ارسلان یکی از بلندترین قلعه های منطقه است که در دوران سلجوقیان کاملا بازسازی شد و مجددا در راستای اهداف نظامی و دفاعی، به بهره برداری رسید.
این قلعه آنقدر در میان تاریخ دانان معروف و شناخته شده است که حتی ردپای آن در اشعار سعدی نیز دیده می شود. سعدی در وصف قلعه قزل ارسلان چنین سروده:
«ارسلان قلعه ای سخت داشت * که گردن به الوند بر می افراشت.»
بقایای این قلعه هنوز در روستای قلات وجود دارد و سوژه بسیار خوبی برای عکاسی و ثبت خاطره است.
شباهت کوچه های روستای زیبای قلات به کوچه های ایتالیا!
حضور زیاد گردشگران خارجی در روستای قلات شیراز باعث شده بسیاری از تابلوهای راهنما یا حتی تابلوهای تبلیغاتی درون روستا، به زبان انگلیسی باشد. یکی از گردشگران در سفرنامه خود نوشته بود: «بافت کوهستانی، رنگ بندی خاص بافت قدیم روستای قلات و قدم زدن در کوچه پس کوچه های این روستا، مرا به یاد کوچه های قدیمی ایتالیا انداخت.»
فرهنگ و اصالت مردم روستای قلات فارس
اهالی روستای قلات فارس از ایل قشقایی محسوب می شوند و زبان آن ها لری است. البته لری که اهالی قلات با آن صحبت می گویند با لری رایج در میان قشقائیان متفاوت است. غالب مردم روستای قلات به کشاورزی و باغداری مشغول هستند. عده ای نیز در مشاغل خدماتی برای گردشگران مشغول به کار هستند. مشاغلی همچون رستوران، کافی شاپ، اجاره اقامتگاه و نظیر این موارد. مردم این روستا نیز مانند دیگر طایفه های ایل قشقایی دارای موسیقی محلی و فولکلور خاصی هستند و تمبک و دهل و سرنا و کمانچه از جمله سازهایی است که در مراسم های شادی و عزاداری ها می نوازند.
سوغاتی روستای قلات شیراز چیست؟
اگر قصد دارید از این روستای زیبا، سوغاتی از جنس صنایع دستی به یادگار برای خود یا عزیزان تان بخرید، پیشنهاد ما به شما گیوه قلات است. یکی از صنایع دستی معروف روستای قلات، گیوه بافی است و جمعیت زیادی از مردم این روستا در این زمینه مشغول کار هستند. گیوه در واقع کفش هایی دست باف از جنس پارچه و چرم طبیعی است. پوشیدن گیوه برای افرادی که در مناطق کوهستانی یا روی زمین های سنگی زیاد پیاده روی می کنند، بسیار مفید است و خستگی ناشی از راه رفتن را به حداقل می رساند. استحکام و ماندگاری این کفش نیز مانند تمام صنایع دستی بسیار بالاست.
البته سوغاتی قلات، فقط گیوه نیست. گیوه از سوغاتی های ماندگار قلات است. بیشتر سوغاتی های این منطقه خوردنی هستند و زود تمام می شوند! سوغاتی های خوراکی قلات عبارتند از: گوجه‌سبز، گردو، بادام، انگور، انجیر، انار، زردآلو، رب‌انار، آبغوره و شیره انگور.
کلیسای روستای قلات
جالب است بدانید در روستای قلات، با اینکه مردم این روستا مسلمان هستند اما یک کلیسا وجود دارد. کلیسایی که در میان اهالی قلات به کلیسای تجلیل مسیح معروف است. کلیسا تجلیل مسیح در زمان جنگ جهانی اول ساخته شد. جنس مصالح این کلیسا از سنگ و خشت است. با اینکه نگهداری چندانی از این کلیسا به عمل نیامده و بنای آن کاملا فرسوده شده، اما هنوز یکی از جاذبه های قدرتمند روستای قلات شیراز است و کمتر گردشگری پیدا می شود که به روستای قلات بیاید، اما از این کلیسای تاریخی دیدن نکند.
موزه قلات آیینه تمام قد فرهنگ مردم قلات شیراز
یکی از اشخاص فرهیخته روستای قلات، در روستا موزه ای شخصی تاسیس کرده و لوازم زندگی و ابزارهای اصیل روستاییان این منطقه را در آنجا جمع آوری کرده است. در این موزه می توانید لباس های محلی، سازهای محلی، ابزار و آلات کشاورزی، ظروف و به طور کلی لوازم منزل روستاییان قلات را ببینید و با فرهنگ این روستا آشنا شوید. بازدید از این موزه روستایی رایگان است و از بازدیدکنندگان و گردشگران پولی دریافت نمی شود.
سه آبشار دیدنی قلات را فراموش نکنید
رودخانه های روستای تاریخی قلات و شاخه های این رودخانه ها، منظره های طبیعی بسیار زیبایی را خلق کرده اند. وجود سه آبشار طبیعی یک نمونه از این هنرنمایی طبیعت در روستای قلات شیراز است. البته این آبشارها درون روستا نیستند و برای تماشای آن ها باید تقریبا 2 کیلومتر در جنگل پیاده روی کنید. دیدن این منظره فوق العاده زیبا، به خستگی اش می ارزد. اگر عکسی با این آبشارها گرفته اید و علاقه دارید خاطرات تان را با دیگر کاربران زیمگ به اشتراک بگذارید، خوشحال می شوید عکس هایتان را برای ما ارسال کنید تا در همین صفحه منتشر کنیم.
چهار چنار سر به فلک کشیده در روستای قلات
در میان درختان کهنسال و هزارساله روستای زیبای قلات، چهار درخت چنار بسیار مرتفع وجود دارد که چشم هر بیننده را خیره می کند. اگر راهی روستای تاریخی قلات هستید، حتما سری هم به این درختان بزنید.
اقامتگاه های روستای قلات فارس
نباید از اقامتگاه های روستاهای تاریخی توقع امکانات یک هتل پنج ستاره داشته باشید. با این حال سوئیت های روستای قلات کیفیت خوبی دارند. برخی از خدماتی که اقامتگاه های روستای قلات به مسافران ارائه می دهند عبارتند از: پارکینگ، سرویس بهداشتی عمومی ایرانی و فرنگی، سیستم های سرمایشی و گرمایشی و ...
آدرس روستای قلات شیراز
اگر از مبدا شیراز به سمت شهر اردکان حرکت کنید، پس از پیمودن حدودا 25 کیلومتر تابلوهای راهنمای روستای زیبای قلات را مشاهده می کنید. پس لازم نیست خیلی به دنبال لوکیشن و آدرس بگردید. مسیر کاملا سر راست است!
